Dźwignia zmiany biegów
Dźwignia zmiany biegów jest kluczowym elementem systemu przeniesienia napędu w pojazdach wyposażonych w manualną skrzynię biegów. To mechaniczne urządzenie pozwala kierowcy na selekcję odpowiedniego biegu, który jest niezbędny do kontrolowania prędkości oraz mocy silnika w zależności od warunków drogowych i obciążenia pojazdu. Sam proces zmiany biegów wymaga koordynacji ruchów dźwigni z jednoczesnym operowaniem sprzęgłem, co pozwala na płynne przekazywanie lub odłączanie napędu od silnika do kół napędowych.
Funkcjonowanie i budowa
Dźwignia zmiany biegów jest połączona z mechanizmem skrzyni biegów za pomocą układu linkowego lub kabli. Kiedy kierowca przesuwa dźwignię, sygnał ten jest przekazywany do skrzyni biegów, która za pośrednictwem zestawu koła zębate, synchronizatorów i wałków realizuje odpowiednią zmianę przełożenia. Dźwignia wyposażona jest również w blokadę bezpieczeństwa, zwaną często blokadą wstecznego biegu, której zadaniem jest zapobieganie przypadkowemu wrzuceniu biegu wstecznego podczas jazdy na innych biegach. Ergonomia dźwigni ma ogromne znaczenie dla komfortu kierowania i intuicyjności obsługi, dlatego projektuje się ją z myślą o wygodzie użytkownika.
Obecnie wiele współczesnych pojazdów korzysta z automatycznych skrzyni biegów, gdzie dźwignia zmiany biegów służy głównie do wyboru trybu pracy skrzyni (np. Park, Reverse, Neutral, Drive). Chociaż w takich skrzyniach zmiana biegów odbywa się automatycznie, bez udziału kierowcy, dźwignia nadal pełni ważną funkcję, umożliwiając wybór między różnymi trybami jazdy oraz czasami manualne sekwestrowanie biegów w trybie sekwencyjnym lub sportowym, co pozwala na chwilowe przejęcie kontroli nad zmianą biegów.