By-pass olejowy w układzie smarowania
By-pass olejowy jest kluczowym elementem systemu smarowania w silnikach spalinowych, zaprojektowanym z myślą o ochronie silnika przed uszkodzeniem w przypadku zbyt dużego oporu przepływu oleju przez filtr oleju. W sytuacji, gdy filtr oleju jest zanieczyszczony lub zagęszczony wskutek niskiej temperatury oleju, ciśnienie w układzie może wzrosnąć do poziomu, który mógłby być szkodliwy dla silnika. By-pass olejowy, działający jako zawór obejściowy, otwiera się automatycznie przy określonym nadciśnieniu, umożliwiając przepływ oleju z pominięciem elementów filtrujących. To zapewnia ciągłość smarowania oraz ochronę elementów silnika przed ścieraniem, nawet jeśli oznacza to chwilowe przepuszczenie nieoczyszczonego oleju.
Funkcjonowanie i lokalizacja zaworu by-pass
Zawór by-pass może być zlokalizowany bezpośrednio na korpusie filtra oleju lub w bloku silnika, w miejscu, gdzie olej jest rozprowadzany do poszczególnych części silnika. Jego działanie oparte jest na zasadzie mechanicznej, wykorzystującej sprężynę, która utrzymuje zawór w pozycji zamkniętej do momentu, gdy ciśnienie oleju nie osiągnie wartości krytycznej. Przy przekroczeniu tego poziomu ciśnienia, sprężyna zostaje sprężona, co pozwala na otwarcie zaworu i przepuszczanie oleju obok filtra. W momencie normalizacji ciśnienia, zawór zamyka się automatycznie, przywracając normalny przepływ oleju przez filtr.
Choć powszechnie przyjmuje się, że by-pass olejowy jest ważny głównie podczas rozruchu silnika w niskich temperaturach, gdy olej jest gęsty i jego przepływ przez filtr mocno ograniczony, to tak naprawdę zawór ten pełni swoją funkcję ochronną przez cały czas pracy silnika. Warto pamiętać, że regularna wymiana filtra oleju jest kluczowa dla zapobiegania sytuacjom, które aktywują pracę by-passu, gdyż każde obchodzenie systemu filtracji skraca żywotność silnika przez zwiększanie ilości zanieczyszczeń w obiegu smarowania.
