Rozrząd w pojazdach silnikowych
Rozrząd to kluczowy układ mechanizmów w silniku spalinowym, który odpowiada za prawidłowe otwieranie i zamykanie zaworów w głowicy oraz synchronizację ich pracy z pracą tłoków. Jego podstawowe zadanie to zapewnienie właściwego cyklu wlotu mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindrów (ssanie), jej sprężania, zapłonu, a następnie usunięcia spalonych gazów (wydech). Precyzyjne działanie rozrządu jest niezbędne dla efektywnej pracy silnika, jego mocy oraz optymalnego zużycia paliwa. Rozrząd może być napędzany bezpośrednio z wału korbowego przy pomocy łańcucha, paska rozrządu lub koła zębatego.
Typy i elementy rozrządu
Rozrząd składa się z szeregu skomplikowanych elementów, takich jak wałek rozrządu, popychacze, zawory, sprężyny zaworowe, krzywki, a także wspomniane wyżej paski lub łańcuchy, które muszą współpracować z największą precyzją. Istnieją różne typy układów rozrządu, w tym rozrząd SOHC (Single Overhead Camshaft – jeden wałek rozrządu w głowicy) oraz DOHC (Double Overhead Camshaft – podwójny wałek rozrządu w głowicy). Wybór konkretnego typu rozrządu zależy od zastosowanej konfiguracji silnika oraz zamierzonej charakterystyki pracy. Ważną częścią są również elementy regulacyjne takie jak napinacze czy prowadnice, które zapewniają prawidłowe napięcie napędu rozrządu i minimalizują ryzyko jego awarii.
Awaria rozrządu może prowadzić do poważnych uszkodzeń silnika, a nawet jego całkowitego unieruchomienia. Dlatego wymiana elementów rozrządu, zwłaszcza paska czy łańcucha, powinna odbywać się zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu. Zaniedbanie serwisu rozrządu grozi ingerencją zaworów w przestrzeń roboczą tłoków, co najczęściej kończy się poważnym zniszczeniem zarówno zaworów, jak i tłoków, a także może spowodować deformację głowicy. Regularne przeglądy i konserwacja tego układu są zatem niezbędne dla długotrwałej i bezawaryjnej pracy silnika.
