Czym jest sprzęgło?
Sprzęgło to mechanizm używany w układach napędowych pojazdów, zwłaszcza samochodów, który umożliwia przeniesienie momentu obrotowego z silnika na skrzynię biegów. Jego główną funkcją jest umożliwienie płynnego połączenia oraz rozłączenia wału silnika z wałem napędowym skrzyni biegów. Sprzęgło pozwala na uruchamianie i zatrzymywanie pojazdu bez konieczności wyłączania silnika, a także umożliwia zmianę biegów podczas jazdy bez szkody dla układu napędowego.
Budowa i działanie sprzęgła
Sprzęgło składa się z kilku podstawowych elementów, które wspólnie decydują o jego funkcjonowaniu. Są to między innymi tarcza sprzęgłowa pokryta materiałem ciernym, docisk sprzęgła z tłocznikiem, łożysko wyciskowe oraz mechanizm sterujący, którym może być linka sprzęgłowa lub cylinder wyciskowy w układach hydraulicznych. Podczas naciskania pedału sprzęgła, łożysko wyciskowe naciska na tłocznik, który z kolei odciąża docisk tarczy sprzęgłowej od koła zamachowego silnika. W rezultacie tarcza przestaje przenosić moment obrotowy i pozwala na zmianę biegów. Po zwolnieniu pedału tarcza sprzęgłowa ponownie przylega do koła zamachowego, powoli przywracając przeniesienie napędu.
Typy sprzęgieł
Wśród typów sprzęgieł wyróżnia się sprzęgła jednotarczowe, dwutarczowe, hydrokinetyczne oraz elektromagnetyczne. Sprzęgła jednotarczowe są najbardziej rozpowszechnione w standardowych samochodach osobowych i składają się z pojedynczej tarczy sprzęgła. Sprzęgła dwutarczowe oferują lepszą wydajność i są często stosowane w pojazdach o wysokich osiągach lub w pojazdach ciężarowych. Sprzęgła hydrokinetyczne znane również jako przekładnie hydrokinetyczne lub konwertery momentu obrotowego, wykorzystują ciecz roboczą do przenoszenia napędu i znajdują zastosowanie przede wszystkim w automatach. Elektromagnetyczne sprzęgła wykorzystują siłę elektromagnetyczną do sterowania połączeniem i rozłączeniem układu napędowego i są rzadziej stosowane w standardowych pojazdach drogowych. Każdy typ ma swoje specyficzne zastosowania i jest dostosowany do różnych warunków eksploatacji.
