Co to jest VGT – Zmienna Geometria Turbiny?
Zmienna Geometria Turbiny (VGT), znana również jako Turbosprężarka o Zmiennej Geometrii (ang. Variable Geometry Turbocharger, VGT), jest zaawansowanym typem turbodoładowania stosowanym w silnikach spalinowych. Technologia ta pozwala na lepsze dopasowanie wydajności turbosprężarki do zmieniających się warunków pracy silnika, co przekłada się na lepszą odpowiedź na gaz, wyższą moc i moment obrotowy, a także na poprawę efektywności i redukcję emisji spalin. W przeciwieństwie do konwencjonalnych turbosprężarek z stałą geometrią, gdzie przepływ spalin jest niezmienny, VGT wykorzystuje ruchome łopatki, które mogą zmienić swoje położenie, tym samym adaptując przekrój przepływu spalin do potrzeb silnika.
Jak działa VGT?
Mechanizm VGT polega głównie na regulacji kąta nachylenia ruchomych łopatek umieszczonych w kolektorze wylotowym, który jest częścią turbiny. Przy niskich prędkościach obrotowych silnika łopatki te ustawiają się tak, aby skierować spaliny w taki sposób, że uderzają one bezpośrednio na łopatki wirnika turbiny, co zwiększa jego prędkość obrotową i tym samym efektywność doładowania. Gdy prędkość obrotowa silnika wzrasta, łopatki zmieniają kąt, aby zapewnić większy przepływ spalin i uniknąć nadmiernego wzrostu ciśnienia, co mogłoby prowadzić do uszkodzenia turbosprężarki lub efektu tzw. turbodziury. Dzięki temu VGT zapewnia większą elastyczność i dostosowanie do zmiennych warunków pracy silnika.
Nowoczesne układy zarządzania silnika współpracują z turbosprężarkami VGT w czasie rzeczywistym, ciągle monitorując i dostosowując ich działanie. Kontrola pozycji łopatek może być realizowana pneumatycznie lub elektrycznie, co zależy od konstrukcji i celu zastosowania turbosprężarki. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie optymalnej charakterystyki mocy w szerokim zakresie obciążeń i prędkości obrotowych silnika. W aplikacjach motoryzacyjnych, VGT są szczególnie popularne w silnikach diesla, ale coraz częściej spotyka się je także w nowoczesnych silnikach benzynowych, zwłaszcza tych wyposażonych w bezpośredni wtrysk paliwa i zaawansowane systemy zarządzania silnikiem.
