Zawory w układzie napędowym silnika
Zawory w silniku spalinowym to kluczowe komponenty w układzie dolotowym i wydechowym każdego cylindra. Ich główną funkcją jest kontrolowanie przepływu mieszanki paliwowo-powietrznej do wnętrza komory spalania oraz odprowadzanie spalin po procesie spalania. Zawory otwierają się i zamykają w odpowiednim momencie, synchronizując swoje działanie z pracą tłoków. Na ogół w silnikach czterosuwowych występują dwa rodzaje zaworów: ssące (dolotowe) – które wpuszczają mieszankę paliwowo-powietrzną do cylindra, oraz wydechowe – które umożliwiają wypuszczenie spalin na zewnątrz silnika.
Budowa i działanie zaworów
Każdy zawór składa się z kilku podstawowych części: główki zaworu, trzonka oraz prowadnicy zaworu. Główka zaworu ma za zadanie uszczelnić komorę spalania, natomiast trzonek przesuwa się w prowadnicy, która zapewnia odpowiednie prowadzenie i uszczelnienie całego mechanizmu. Sterowanie zaworami odbywa się najczęściej poprzez rozrząd – układ korbowo-tłokowy, który za pomocą wałka rozrządu, popychaczy, dźwigienek lub pasek/łańcucha synchronizuje ruch zaworów z ruchem tłoków. Zaawansowane silniki mogą być wyposażone w systemy zmiennych faz rozrządu (VVT – Variable Valve Timing), które pozwalają na zmianę momentu otwarcia i zamknięcia zaworów, poprawiając wydajność silnika oraz redukując emisję spalin.
Materiały zastosowane do produkcji zaworów muszą cechować się wysoką wytrzymałością na temperaturę i ścieranie, ponieważ są one narażone na ekstremalne warunki pracy, zwłaszcza zawory wydechowe, które stykają się bezpośrednio ze spalinami o bardzo wysokiej temperaturze. Z tego powodu często stosuje się stopy metali takich jak niklu, chromu czy tytanu. Aby zapewnić prawidłową pracę zaworów, niezbędne jest także regularne regulowanie luzów zaworowych, które zapobiega ich nadmiernemu zużyciu oraz gwarantuje optymalną pracę silnika.
